xvv

Арын хуурайг хөдөлгөсөн
Аргаль, угалз хоёр оо хө
Амин зүрхийг оволзуулсан
Дүрлээ, Тоодой хоёр оо хө

Голын шугуйг хөдөлгөсөн
Гургуул, туулай хоёр оо хө
Голт зүрхийг догдлуулсан
Дүрлээ, Тоодой хоёр оо хө

Хамрын чулууг хөдөлгөсөн
Хулан, хавтгай хоёр оо хө
Хүрэн зүрхийг догдлуулсан
Дүрлээ, Тоодой хоёр оо хө




Бонус видео ирмэх



Дуутай холбоотой домог: https://shuleg.coo.mn/116292/ardiin-duunii-aldartai-saihan-huuhnuud-.html...

xvv

Самбаа, Жимбээ хоёрын Дүрлээ, Тоодой хоёр 

Ардын хувьсгал ялахаас өмнөхөн Сэлэнгэ нутагт гоо үзэсгэлэнгээрээ алдаршсан Дүрлээ, Тоодой хэмээх эгч дүү хоёр байж. Эгч Дүрлээ нь том алаг нүдтэй, дугираг царайтай, жирэмлэн сүлжсэн олон салаа гэзэгтэй, моринд гарамгай, эцгийгээ дуурайсан хурц авиртай бүсгүй байсан бол дүү Тоодой нь эхийгээ дуурайсан уян зөөлөн ааштай, зургийн хуар шиг царай төрхтэй, энхрий ялдам охин байж. 
 
Эднийх мянган цагаан хоньтой, шандас сайн хүлэгтэй, ирсэн буусныг дайлж зочилж байдаг, найр наадамд дуртай “Сайхан” Жамбынх гэдэг нэлээд чин...

xvv

Буурал морины маань мундаан дээрээ хөө
Булигаар юу гөлөм нь шаржигнаад байна даа хөө
Буурал аав ээжийн минь захиж хэлсэн үг
Бодол юу санаанаас минь гарахгүй л байна даа хөө

Саарал морины маань мундаан дээрээ хөө
Саньхюу гөлөм нь саржигнаад байна даа хөө
Сайхан чиг аав ээжийн минь захиж хэлсэн үг
Санаа юу сэтгэлээс минь гарахгүй л байна даа хөө

Хар морины маань мундаан дээрээ хөө
Хазаар юу гөлөм нь харжигнаад байна даа хөө
Хайртай л аав ээжийн минь захиж хэлсэн үг
Харин чиг санаанаас минь гарахгүй л байна даа хөө
 


...

xvv

Yг. Г. Лхагва
Ая. X. Сэргэлэн

Цэлмэг тэнгэрийн хаяа
Газарт нийлэх тэртээд
Захгүй шаргал талын
Нарийн зөргөөр хөлхөөд

Сэрүүн сайхан хангайдаа
Сэтгэл сэргэж явсан
Сэргэлэн бага насаа
Дуулж явна би

Хонин сүрэг налайх
Уудам талын бэлчээрт
Хоолой шалгах дууны
Уяхан зөөлөн айзамд

Хотлоор цэнгэх баярын
Учрал бүрдэх дуулианд
Хонгор бага насаа
Дуулж явнаа би

Хурдан морины нуруунаа
Гийнгоо аялан хурдлаад
Хуйвтай шилбүүр унаад
Хурга ишгээ хариулаад

Цэнгэг голын уснаа
Өдөржин шумбаж тоглосон
Цэнгээнт бага насаа
Дуулж явнаа би
 
...

xvv




Бүсгүй: -
Хайр гэрэлтсэн нүдийг чинь
Харах бүрийдээ дальдравч

Хайрлан булиглах зүрх минь
Байлдагч чам руу тэмүүлнэ

Чи зүрхэнд минь хайрын дөл тусгаж
Чи сэтгэлд минь дурлалын гал бадраана

Хүнлэг хайрын шивнээг
Бодох бүрийдээ ичингүйрэвч
Хүсэн мөрөөдөх сэтгэл минь
Хайртай чамдаа тэмүүлнэ

Чи зүрхэнд минь хайрын дөл тусгаж
Чи сэтгэлд минь дурлалын гал бадраана

Залуу: -
Хар нүдэн бүсгүй минь

Хэн хүний үр болоод чи
Онгон хайрыг минь уяруулж
Унтах нойрыг хасна вэ?

Чи уулзахдаа хайрын дээдийг заяаж
Чи учрахдаа жаргал авчирлаа

Янаг хайрт бүсгүй минь
...

xvv



Таанын үнэрт салхи чи
Талын дээгүүр өнгөрөхдөө

Танхил хонгор түүнд минь
Танил дууг минь дамжуулаарай

Сэвсээ зөөлөн салхи чи
Сэлүүн талаар аялахдаа
Сэтгэлт хонгор түүнд минь
Сэтгэлийн үгийг минь шивнээрэй

Үелзүүр зөөлөн салхи чи
Үүлсийг хөөн наадахдаа
Үнэнч хонгор түүнийг минь
Үнсэн таалан илбээрэй

Хангайн сэрүүн салхи чи
Хаврын шувуудтай хамтдаа
Харьж намайг очино гээд
Хайртай түүд минь дамжуулаарай...

xvv

Үг Л. Дагвадорж
Ая З. Батсүх

Хүний маань дээд нь ээж минь билээ
Амттайхан арвин цагаан сүүгээрээ
Алагхан зүрхийг минь ашид амилаан
Амь шигээ хайрлан байж өсгөнхөн

Хүслийн минь тэнгэр үр минь гэдэг
Хүний маань дээд нь ээж минь билээ

Хүний маань дээд нь ээж минь билээ
Уянгын маань дээд уяхан бүүвэйгээрээ
Хайрын уянгыг зүрхэнд шингээн
Хайлан дуулан байж өсгөнхөн

Хүслийн минь тэнгэр үр минь гэдэг
Хүний маань дээд нь ээж минь билээ


Хүний маань дээд нь ээж минь билээ
Үнэнийг л дандаа дуу шиг дуулаарай гэж
Ухаан санаа бодлоо хэлэнхэн
Өхөөрдөн үнсэн байж ө...

xvv


Галуу шувууны дэгдээхэй
Гадаа гараад ганганаж байна
Голын хайртай Гоожнанаа
Галав юүлтэл дуулж сууна даа, Гоож нанаа, хө

Xун шувууны дэгдээхэй
Xулсан дотор ганганаж байна
Xувитай төрсөн Гоожнанаа
Xошуу нутагтаа дуулж сууна даа, Гоожнанаа, хө

Ѳөвөн сөөвөн гэзгэнд нь
Ѳнгийн туушинг таарууллаа
Ѳөрийнх биш хүнийх болохоор
Үдшийн шөнөдөө хоосон доо Гоожнанаа хө

Ардын дуу болохоор их олон бадаг болгоод газар газар янз бүрээр дуулдаг юм билээ. Бас домог нь одоогийн Сэлэнгэ аймгаар нутгалдаг байсан Гоожнанаа гээд ядуу залуу Халхад алдартай сайхан бүсгүйг өөртөө дурлуулж авч сууга...

xvv

Үг. Ж.Бадраа Ая. Г.Бирваа

Соёглонхон жороолсон
Согоо чихтэй үүлэн хээр
Солонгоронхон туяарсан
Сонин хээтэй үйтэн хуар
    Гоолиг энүүнд маань
    Гойд чиг чамин таараа юу даа
    Гол шиг сайхан гоц хөөрхний нь
    Гоёхон чимэг юм уу даа
Тормолзонхон нүдээрээ
Хорвоог булаах тод мишээл
Тодорсонхон эрдмээрээ
Хотлыг уяраах сод хоолой
    Гоолиг энүүнд маань
    Гойд чиг чамин таараа юу даа
    Гол шиг сайхан гоц хөөрхний нь
    Гоёхон чимэг юм уу даа
Булгилсанх...

xvv

Буруудаа дэлтэй улаанд нь
Мѳс нь шаргиад байна даа хѳ
Булигаар хүрэн цүнхэнд нь
Чихэр шаргиад байна даа хѳ

Сайвар улаан моринд нь
Мѳс нь шаргиад байна даа хѳ
Савхин хүрэн цүнхэнд нь
Чихэр шаргиад байна даа хѳ

Шингэн дэлтэй улаан нь
Ширгэн дээр ч байлгүй яах вэ хѳ
Шинэхэн найзын ѳвѳрт нь
Чихэр ч байлгүй л яах вэ хѳ

(Эмээ маань бага байхад амандаа их аялдаг байж билээ)



Энэ бас сонирхолтой юм. Илүүтэйгээр гадныханд зориулсан юм шиг байна:
...