Авгын цагаан уул /Монгол ардын дууны үг/

xvv

Авгын цагаан ууланд нь хө
Агаарын будан цайраад байна даа хө
Амраг чамайгаа бодохлоор нь хө
Аягатай цайгаа уухаас ч дургүй ээ хө

Цантын цагаан ууланд нь хө
Цасны будан цайраад байна аа хө
Царайлаг чамайгаа бодохлоор нь хө
Цайгаа уухаас ч дургүй байна аа хө

Далангийн цагаан ууланд нь хө
Дангийн будан цайраад байна аа хө
Дассан чамайгаа бодохлоор нь хө
Данхтай цайгаа уухаас ч дургүй ээ хө


Монголын үндэсний радиогийн “Дагаад дуулаарай” нэвтрүүлэг. Ахмад дуучин Сэрээтэрийн дуулсан монгол ардын “Авгын цагаан уул”, МУГЖ Дашбалбарын дуулсан “Арваар авсан алаг” монгол ардын дууг  з...
[Дэлгэрэнгүй...]

Хандармаа /Монгол ардын дуу/

xvv

Хар аа юу торгон хамжаарыг ээ хө ай хө
Харанхуй шөнөөр шаглаад оёсон юм аа хө ай хө
Хаяад явахыг чинь мэдсэн болбол доо Дандаа юу ай л
Хандармаа минь ээ ай хө ханзлаад хаях минь чиг яалаа би чинь ээ ай хө

Дааруу гэе ээ л дан аа юу
Дандаа гэе ээ дан аа юу
Дандаа даа юу гэе ээ л даа юу
Дандаа гэе ээ л дан аа юу

Бор оо юу борын бялзуухай нь ээ хө ай хө
Бургасны дээгүүр жиргээд байна аа хө ай хө
Боломжтой боломжгүй хонгор түүнийгээ болгоно доо хө ай хө
Хандармаа минь ээ ай хө бодож санасны минь гарз болов уу даа ай хө

Дааруу гэе ээ л дан аа юу
Дандаа гэе ээ дан аа юу
Дандаа даа...
[Дэлгэрэнгүй...]

Ганган борлог /Захчин ардын дуу/

xvv

Гадаа шон дээр уяатай байгаа
Ганган борлог хэнийх вэ?
Галын захад хэвтэж байгаа
Ганц түнгэрцэг хэнийх вэ хө?

Хөдөө шон дээр уяатай байгаа
Хөөрхөн борлог хэнийх вэ?
Хөгнөн дээр тохоостой байгаа
Хөөрөг дайлан хэнийх вэ хө?

Тугалын зэлнээс уяатай байгаа
Тоодон борлог хэнийх вэ?
Тулганы захад хэвтэж байгаа
Тоохуу гос нь хэнийх вэ хө?

Айлын гадаа уяатай байгаа
Агсам борлог хэнийх вэ хө?
Архиндаа согтоод хэвтэж байгаа
Атигар эр нь хэн гэгч вэ?

Гэрийн бүслүүрээс уяатай байгаа
Гээдэн борлог хэнийх вэ хө?
Гэрт гадаагаа мэдэхгүй яваа
Гэнэн согтуу тэр нь хэн гэгч вэ?


 ...
[Дэлгэрэнгүй...]

Шигшрэгийн ай /Монгол Ардын дууны үг/

xvv

Нарийн хээрийн алхаа нь
Товор товор товор товор гэнэ ээ хө
Найман хэлхээ шигширэг нь
Шигэр шигэр шигэр шигэр гэнэ ээ хө

Зузаан хээрийн алхаа нь
Товор товор товор товор гэнэ ээ хө
Зургаан хэлхээ шигширэг нь
Шигэр шигэр шигэр шигэр гэнэ ээ хө

Тарган хээрийн алхаа нь
Товор товор товор товор гэнэ ээ хө
Таван хэлхээ шигширэг нь
Шигэр шигэр шигэр шигэр гэнэ ээ хө

Алаг морины алхаа нь
Товор товор товор товор гэнэ хө
Арван хэлхээ шигширэг нь
Шигэр шигэр шигэр шигэр гэнэ ээ хө

...
[Дэлгэрэнгүй...]

Дүрлээ Тоодой хоёр /Монгол Ардын дууны үг/

xvv

Арын хуурайг хөдөлгөсөн
Аргаль, угалз хоёр оо хө
Амин зүрхийг оволзуулсан
Дүрлээ, Тоодой хоёр оо хө

Голын шугуйг хөдөлгөсөн
Гургуул, туулай хоёр оо хө
Голт зүрхийг догдлуулсан
Дүрлээ, Тоодой хоёр оо хө

Хамрын чулууг хөдөлгөсөн
Хулан, хавтгай хоёр оо хө
Хүрэн зүрхийг догдлуулсан
Дүрлээ, Тоодой хоёр оо хө




Бонус видео ирмэх



Дуутай холбоотой домог: https://shuleg.coo.mn/116292/ardiin-duunii-aldartai-saihan-huuhnuud-.html...
[Дэлгэрэнгүй...]

Ардын дууны алдартай сайхан хүүхнүүд

xvv

Самбаа, Жимбээ хоёрын Дүрлээ, Тоодой хоёр 

Ардын хувьсгал ялахаас өмнөхөн Сэлэнгэ нутагт гоо үзэсгэлэнгээрээ алдаршсан Дүрлээ, Тоодой хэмээх эгч дүү хоёр байж. Эгч Дүрлээ нь том алаг нүдтэй, дугираг царайтай, жирэмлэн сүлжсэн олон салаа гэзэгтэй, моринд гарамгай, эцгийгээ дуурайсан хурц авиртай бүсгүй байсан бол дүү Тоодой нь эхийгээ дуурайсан уян зөөлөн ааштай, зургийн хуар шиг царай төрхтэй, энхрий ялдам охин байж. 
 
Эднийх мянган цагаан хоньтой, шандас сайн хүлэгтэй, ирсэн буусныг дайлж зочилж байдаг, найр наадамд дуртай “Сайхан” Жамбынх гэдэг нэлээд чин...
[Дэлгэрэнгүй...]

Бүүжидмаа /Монгол Ардын дууны үг/

xvv

Буурал морины маань мундаан дээрээ хө
Булигаар юу гөлөм нь шаржигнаад байна даа хө
Буурал аав ээжийн минь захиж хэлсэн үг
Бодол юу санаанаас минь гарахгүй л байна даа хө

Саарал морины маань мундаан дээрээ хө
Саньхюу гөлөм нь саржигнаад байна даа хө
Сайхан аав ээжийн минь захиж хэлсэн үг
Санаа юу сэтгэлээс минь гарахгүй л байна даа хө

Хар морины маань мундаан дээрээ хө
Хазаар юу гөлөм нь харжигнаад байна даа хө
Хайртай л аав ээжийн минь захиж хэлсэн үг
Харин чиг санаанаас минь гарахгүй л байна даа хө
 


...
[Дэлгэрэнгүй...]

Сэргэлэн бага нас /Дууны үг/

xvv

Yг. Г. Лхагва
Ая. X. Сэргэлэн

Цэлмэг тэнгэрийн хаяа
Газарт нийлэх тэртээд
Захгүй шаргал талын
Нарийн зөргөөр хөлхөөд

Сэрүүн сайхан хангайдаа
Сэтгэл сэргэж явсан
Сэргэлэн бага насаа
Дуулж явна би

Хонин сүрэг налайх
Уудам талын бэлчээрт
Хоолой шалгах дууны
Уяхан зөөлөн айзамд

Хотлоор цэнгэх баярын
Учрал бүрдэх дуулианд
Хонгор бага насаа
Дуулж явнаа би

Хурдан морины нуруунаа
Гийнгоо аялан хурдлаад
Хуйвтай шилбүүр унаад
Хурга ишгээ хариулаад

Цэнгэг голын уснаа
Өдөржин шумбаж тоглосон
Цэнгээнт бага насаа
Дуулж явнаа би
 
...
[Дэлгэрэнгүй...]

Ч.Лодойдамба: Гэрээслэл /Ѳгүүллэг/

xvv

Өнгөрсөн зун би Архангай аймагт байдаг авга ахындаа амарч билээ. Тэдний айлыг Юндэнгийнх гэдэг. Манай ахынхтай нийлж нэгдлийн мянга шахам хонь хариулдаг байлаа. Юндэнгийнх уул нь манай нутгийнх биш. Хожим намайг сургуулийн мөр хөөж гарснаас хойш цагаачлан иржээ. Хүүхдүүд нь тус бүр айл болоод өөр нутагт байдаг ба эх нь Ханд гэгч ная гаруй настай эмгэн хамт амьдардаг байв.

Ханд гуай шиг өндөр настай эмгэд олон үгтэй, ярианд дуртай байдаг. Ялангуяа хуучны юм залуугийн явдлыг нь асуувал цэцэглэж явсан ид сайхан насаа бодож сэтгэл санаа нь сэргэн яриа нь төгсгөлгүй болдог шүү дээ. Харин Ханд гу...

[Дэлгэрэнгүй...]

Бид мартахгүй киноны дууны үг

xvv




Бүсгүй: -
Хайр гэрэлтсэн нүдийг чинь
Харах бүрийдээ дальдравч
Хайрлан булиглах зүрх минь
Байлдагч чам руу тэмүүлнэ

Чи зүрхэнд минь хайрын дөл тусгаж
Чи сэтгэлд минь дурлалын гал бадраана

Хүнлэг хайрын шивнээг
Бодох бүрийдээ ичингүйрэвч
Хүсэн мөрөөдөх сэтгэл минь
Хайртай чамдаа тэмүүлнэ

Чи зүрхэнд минь хайрын дөл тусгаж
Чи сэтгэлд минь дурлалын гал бадраана

Залуу: -
Хар нүдэн бүсгүй минь
Хэн хүний үр болоод чи
Онгон хайрыг минь уяруулж
Унтах нойрыг хасна вэ?

Чи уулзахдаа хайрын дээдийг заяаж
Чи учрахдаа жаргал авчирлаа

Янаг хайрт бүсгүй минь
...
[Дэлгэрэнгүй...]