Охид минь нүүрээ буд, нимгэн хувцасла

xvv

Охид минь нүүрээ буд, нимгэн хувцасла
Олны өмнө гоо үзэсгэлэнтэй бай, бардам бай!
Хэн нэгэн чамайг харж эхнэрээ марттал
Хэтэрхий гоо үзэсгэлэнтэй бай
Зуурдхан ч хамаагүй чи дэлхийн хаан бай
Yүнээс илүү хаанчлал гэж байхгүй
Yнэндээ орчлон гэдэг хуурамч юм
Та нар шиг охидуудаар халаасаа дүүргэх
Танхай бардам баян эрчүүдээр дүүрэн юм
Охид минь бүжиглэ нарги, битгий гунигла
Огт танихгүй залууг үнс, тэдэнд дурла
Хамаагүй хард, гомдоод уйл
Архины мухлагт ороод гар
Залуусыг сонго, дарс уу
Алтанхан залуу насаа амтлаад үз
Аяа тэр чиний Yзэсгэлэнт боол чинь байг
Зөвхөн чи нэг юмыг ухаарах хэрэгтэй
Зөрж өнгөрөх олон өдрү...
[Дэлгэрэнгүй...]

4 болон олон мөртүүд

xvv

Дугариг цагаан саран
Үүлэн цаанаас мишээж
Дуу аялан би арманчиглан алхаж байхад
Дүн өвлийн жавар хацар чимхэн аяглаж
Дүрсгүй бужигнах ширхэгүүд хамар дээр буугаад хайлнаа гэж ярзайтал инээх

   **  **   **

Хэрвээ надад хор байсан бол
Хүчээр чамд уулгаад өөрөө уух байсан юм
Хэн нэгэн Ромеог дуурайсандаа биш
Хэмжээгүй хайрандаа галзуурахдаа тэгэх юм...

   **  **   **

Зүрхэнд аялгуу алга
Зүгээр л дүүрэн байна
Романтик сайхан зүйл огт алга
Ороо нь орсон мэт дүүрэн л байна
Бичье гэсэн ч үгс алга
Бийр цаас нийлүүлсэн ч халил алга
Юм бүхэн л тэр л байна
Ерөөсөө л хэтэрсэн байна...

   **  **   **

Зүүд 1
Эргэлдэн бүжсэн нь зүүд байжээ
Инг...
[Дэлгэрэнгүй...]

Сайхны өмнө харц буруугүй

xvv

Хажуугаар өнгөрөх бүсгүйг би эргэж харлаа
Хайртай хүнээ мартсандаа тэгээгүй
Хан тэнгэрийн бүтээлийг сонжин нэг харсым
Харин өөрийн болгохыг хүсээгүй

Гунхсан сайхан бүсгүйг би эргэж хардаг
Гурав салаалсан гэзгийг нь хардаг
Гуйж очоод танилцъя гэж бодоогүй
Ганцхан хараад л баясаад өнгөрье гэсийм

Булбарайхан бүсгүйтэй зөрөөд би эргэж харлаа
Буцашгүй дурласан түүнийгээ мартаагүйээ
Бурхны бас нэгэн сайхан бүтээлийг
Бултхан хараад цаашаа явсан юм

Гоёл наадмыг үзээд би баяслаа
Гоонь гээд хайраа хайгаагүй юм тэндээс
Гоо охидын зураг шиг төрхийг ганц удаа
Гуутай бурхны жаазтай хөрөг шиг хараад л өнгөрсийм

Хараад өнгөр...
[Дэлгэрэнгүй...]

Бүсгүй чамд

xvv

Бүсгүй минь чи толинд харахдаа инээмсэглэж байгаарай
Бүдэрч унасан чулуугаа хараад ч инээж яваарай
Ертөнцийн юм бүхэн чиний л төлөө хөдөлж байдаг
Ерөөлгүй энэ чулуу ч гэсэн чамайг ухаажиг гэж зам хөндлөн хэвтэнэ.

Тэртээх зуунд дайчин эрс чиний төлөө бүлээн цусаа урсгаж
Тэмүүжин хаан чамайг амгалан байг гэж энэ улс гүрнээ байгуулж
Чиний үзэсгэлэн гуаг тунхаглаж олон зураачид бүтээлээ мөнхөлж
Чамайг уяраах гэж олон найрагчид шүлгээрээ уралддаг

Эрхэс нараа тойрон эргэх тэнхлэг нь чи билээ
Эрдэмтэн мэргэд чамайг жаргаах гэж сургаал номоо хайрладаг билээ
Энэ цэлмэг хөх тэнгэрт минь алгасалгүй
Нар сар хүртэ...
[Дэлгэрэнгүй...]

Ганцхан ээждээ унших шүлэг

xvv

Ц.Хулан

Намрын уулнаа бугын урамдахыг сонсоорой
Намайг ухаажихыг үзэх гэж ижий минь та урт наслаарай
Манцуйдаа ирж таныг би ганцхан удаа жаргаасан
Магадгүй тэрнээс хойш дандаа зовоосон

Ганцхан намайг гэж ижий та
Газар дээр минь хичнээн увидастай төрсөн юм бэ?
Бариувчийг минь эсгэж, хуримын өмсгөл чимэглэж
Балчраас минь өдийг хүртэл та оёдолчин явлаа

Оточ маналын хувилгаан ийм байдаг уу гэлтэй
Орон дээрээс минь алгасалгүй тонгойж
Дэрэн дээр намайг бүлээрч хонох болгонд
Дэлхийд хамгийн сайн эмч минь та байлаа

Аягаа эвдэн, эрхэлж ядсан намайг
Аргадсандаа алиалагч болж өмнө минь эргэлдсэн
“А” үсэг бичих гээд...

[Дэлгэрэнгүй...]

Болор цом 1990 он

Тархи өрөмдөгч

Б. Ичинхорлоо - Тэнгэр


Миний Монголын тэнгэрийг эсгэх гэж

Бусдын од харавдаггүй

Миний Монголын тэнгэрт эрхлэх гэж

Бусдын од шохоорхдог юм

Миний Монголын тэнгэрт өдөлсөн шувуу

Бусдын тэнгэрт өдөө цацдаггүй

Миний Монголын тэнгэрт өссөн бүргэд

Будант газар ясаа тавьдаггүй

 

[Дэлгэрэнгүй...]

Гунигийн тухай нэг шүлэг

Friska

Өглөө том том цас хаялаад сайхан байлаа...Өлзийтөгсийн энэ шүлэг санаанд оров. Уншихад аялгуутай, аятай юм шиг сонин шүлэг шүү...

Миний гунигийн түүх

Яагаад надад үе үе
ийм гунигтай байдгийг мэдэхгүй
Яаж би амьдралгүйгээр
амьд явна гэж бодсоноо ч ойлгодоггүй
Хүрч үл чадан,
хүмүүсээс өөрийгээ тусгаарлах болсоноо
Хэлж үл чадан
өмнө тань дуугүйхэн л зогсох байна

Сэтгэлд минь үргэлж цас орох юм
тэр цаснаар
Сэмээрхэн явдалтай нэгэн
дотуур минь дуулан алхахад
Нисчихмээр байдаг ч би
далавчаа хумьж атгачихаад
Нэрийг нь мэдэхгүй нэгэнд
тэр дууг сонсгохоор үлддэг

Явчихмаар байд...

[Дэлгэрэнгүй...]

Ододтой хүүрнэлээ

xvv

Гялалзах ододтой хүүрнэлээ
Гэгэлзэх сэтгэлээ уудлалаа
Өнгөөр тэд гялалзлаа
Өөрийг нь минь тэд аргадлаа

Ертөнцөд ирсэн учраа би асуулаа
Ерөөлийг тэднээс сураглалаа

Анивчин тэд тохуутай инээмсгэлээд
Амьтан биш хүн болсноо л сана
Амьдрал бусдыг нь өөрөө заана
Аяндаа чи бүхнийг ойлгоно
Алсаас тэд надад шивнэлээ

Ариухан сэтгэлийг л хүндлэж яваарай
Аалинд нь нялхарч жаргаж яваарай
Авгай биш эхнэр байлгаарай
Алагхан зүрхийг нь нандигнаж байгаарай

Амьдралд хөтлүүлэх биш жолоодож яваарай
Амласанаа бас биелүүлж байгаарай
Өөрөө чи өөдгүй шүү
Өнөөдрөөс цааш хичээгээрэй

Санасан...
[Дэлгэрэнгүй...]

Харамсахгүй

xvv

Харцыг нь булаасангүй гэж
Хайрлуулж дурлалцсангүй гэж
Хацрыг үсээгүй гэж
Харамсахгүй ээ би

Хан тэнгэр нурж
Хатуу газар цөмөрчихгүй л бол
Хайрлах зүрх зогсож
Харах нүд сохроогүй л бол
Харамсахгүй ээ би

Дүрийг сэтгэлдээ ургуулж
Дундуурыг мөрөөдөлдөө дүүргэж
Тэврэлтийг зүүдэндээ мэдэрч
Тэнэг гэж хараалгасан ч
Харамсахгүй ээ би

Хүний хорвоод халин одох нь жам
Хүсэл хайр минийх л юм
Надад л байгаа болохоор, энэ зүрх
Нандигнан хадгална эндээ
Харамсахгүй ээ би

Хүний амьдрал-хүсэл шунал
Хүрсэн нь үгүй ээ оргилд нь
Өнгөрсөн үнсэлт, өхөөрдөм хацар
Үргэлж нандигнана
Харамс...
[Дэлгэрэнгүй...]

Р.Чойном Жаргал зовлон

Алмас

Хатмал цөлд явахад хар ус амттай
Харанхуй шөнийн дунд өнчин зул гэрэлтэй
Жаргал ховор цагт жаргалын бага нь амттай
Хэт элбэг жаргал дунд хэсэгхэн зовлон бас амттай
    Ингэхэд ер нь жаргал гэж
    Илэрхийлж юуг хэлдэг юм бол оо
    Хүндэт тэр жаргал тэгээд
    Хүн бүхэнд адилхан уу?
Үгүй ээ
Үүлэнд хэлбэр байхгүй
Үйсэнд ширхэг байхгүй
Үнсэнд тоо байхгүй
Усанд өнгө байхгүй
Утаанд үнэ байдаггүй
Ургамалд дуу байдаггүй
Учир нь гэвэл
    Хэтэрхий баян байгаль
    Хэлбэрт захирагдах дургүй гэнэ
    Хэнд юу сайхан бэ гэдгийг
    Хэлж тогтоож болдоггүй гэнэ
Амттаны сайхныг идэж өн...
[Дэлгэрэнгүй...]